Người cho mượn sổ đỏ vay tiền ngân hàng có trách nhiệm gì?

Hỏi:

Em trai tôi kinh doanh nên mượn tôi sổ đỏ để vay vốn ngân hàng. Khi mượn sổ đỏ em tôi cam kết sẽ đứng ra trả nợ trong vòng 2 năm, 6 tháng trả một lần. Tuy nhiên khi đến hạn em tôi lại không thể thanh toán nên ngân hàng yêu cầu tôi phải trả. Trong trường hợp này, tôi phải làm thế nào để để em tôi phải tự trả nợ ngân hàng? Hoặc có cách nào để tôi có thể lấy lại sổ đỏ đang thế chấp không? Nếu không thực hiện, tôi có bị mất nhà không? Xin chân thành cảm ơn!

Trả lời:

Điều 361 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định: “Bảo lãnh là việc người thứ ba (sau đây gọi là bên bảo lãnh) cam kết với bên có quyền (sau đây gọi là bên nhận bảo lãnh) sẽ thực hiện nghĩa vụ thay cho bên có nghĩa vụ (sau đây gọi là bên được bảo lãnh), nếu khi đến thời hạn mà bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ. Các bên cũng có thể thoả thuận về việc bên bảo lãnh chỉ phải thực hiện nghĩa vụ khi bên được bảo lãnh không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của mình”.

Theo quy định trên, về mặt pháp lý, bạn cho em bạn “mượn” sổ đỏ để thế chấp vay ngân hàng thì người đứng tên thế chấp và có nghĩa vụ trả nợ thay người vay khi người vay không trả được nợ chính là bạn. Khi đó, ngân hàng sẽ yêu cầu bạn là người bảo lãnh phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay cho người được bảo lãnh (người vay). Việc bạn cho em bạn “mượn” sổ đỏ, tức là mang tài sản của mình ra bảo lãnh cho nghĩa vụ trả nợ của người em là thoả thuận riêng (thoả thuận dân sự) của bạn và em bạn. Nếu em của bạn không thực hiện nghĩa vụ trả nợ thì bạn vẫn phải trả nợ cho ngân hàng theo đúng hợp đồng bảo đảm đã ký. Trả nợ xong, bạn mới được nhận lại được Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) của mình.

Để có thể rút được “sổ đỏ” nhanh gọn và thuận tiện nhất, bạn có thể yêu cầu em bạn dùng một tài sản khác để đề nghị ngân hàng nhận thế chấp thay thế cho tài sản của bạn. Hoặc bạn phải đứng ra trực tiếp trả nợ cho ngân hàng, sau đó yêu cầu em của bạn trả lại tiền cho bạn. Nếu em bạn cố tình không trả, bạn có thể khởi kiện ra Toà án nhân dân cấp huyện nơi em bạn sinh sống, làm việc (điều 35 Bộ luật Tố tung dân sự năm 2004, sửa đổi bổ sung năm 2011).

Tuy nhiên, bạn cần lưu ý việc khởi kiện em bạn ra toà án chỉ là con đường cuối cùng để giải quyết tranh chấp. Do nghĩa vụ chứng minh trong tố tụng dân sự là của đương sự nên khi khởi kiện, bạn cần phải thu thập đầu đủ chứng cứ để chứng minh mối quan hệ giữa bạn và người em (chẳng hạn như giấy tờ cho mượn sổ đỏ, giấy cam kết trả nợ của em bạn hay hợp đồng bảo đảm được lập giữa bạn, em bạn và ngân hàng,….).

Một số tình huống pháp luật khác có liên quan đến việc sử dụng sổ đỏ, bạn có thể tham khảo thêm tại Các tình huống pháp luật của chúng tôi.